جام ، دومین منار خشتی بلند در جهان
بعد از مناره هند در شهر دهلینو، برج جام، نمایان گر معماری منارههای کهن، در رتبهی دوم بلندترین برج خشتی جهان قرار دارد.
دیاری را امروز میگردیم که آدابورسوم و تمدنش، فرهنگش و زبانش با کشور عزیزمان ایران اشتراکات زیادی دارد اما کمتر به جاذبههای گردشگریاش توجه میشود. حتی منار جام که دومین منار خشتی بلند وکهنسالترین برج آجری باقی مانده در جهان است.
به کشور دوست و مسلمان همجوار، افغانستان میرویم؛ به یکی از کوهستانهای ولایت غور جایی که منارهای خشتی و سر به فلک کشیده از قرن دوازدهم محکم و استوار ایستاده و تنهاییاش را فریاد میزند. از مهمترین دیدنی این کشور و از معدود سازههایی که در فهرست یونسکو ثبتشده است.
منار جام
بااینکه آثار تاریخی دیگر افغانستان هم دیدنی است، مانند باغ بابر که تفرجگاهی زیبا در کابل است ، اما منار جام بیشترین گردشگران خارجی را بهسوی خود جلب میکند. همچنین علاقهمندان به آثار تاریخی و معماریهای خاص را که از جایجای جهان دنبال کتبی از تصاویر این مناره زیبا میگردند.
منار جام گنجینه افغانستان حساب میشود. اثری فوقالعاده که با کنار هم قرار دادن هنرمندانهی 1190 خشت پدید آمده. سازندگان هوشمند این سازه را با کمک گچ کاری و کاشیکاریها به دستآفریدهای زیبا و چشمنواز تبدیل کردهاند؛ کاشیهایی از خوشنویسی، خط نسخ و آیاتی از قرآن، اشکال هندسی ظریف که چهره این جام را به زیباترین شکل ممکن به نمایش درآورند.
جام در نزدیکی دو رود هری ( هریرود ) و جام قرار دارد، ازآنجاکه دقیقاً شبیه به مناره است، به همین سبب به نام منارهی جام هم شناخته میشود.
از سال 2002 میلادی منار جام در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت اما از یادها رفت تا جای که سال 2014 میلادی خبرگزاری بیبیسی گزارش داد:
«برج جام در حال سقوط است.»
بعد از مناره هند در شهر دهلینو، برج جام، نمایان گر معماری منارههای کهن، در رتبهی دوم بلندترین برج خشتی جهان قرار دارد.
دلیل ساخت جام
میگویند که در ایام قدیم، وجود چنین برجها و منارههایی نشان فتح آن منطقه توسط مسلمانان بوده است. به همین دلیل در آسیا و بخصوص آسیای مرکزی ، بین قرن 11 و 12 حدود 60 برج ساخته شد.
بعدها یکی از استفادههای برج جام، راهنمایی کردن کاروانها بوده است؛ زمانی که امکان گم شدن کاروانان در مسیر زیاد بود، کاروانهایی که از ولایت غور عبور میکردند موقعیت جغرافیایی خود را با این منار بهتر تشخیص میدادند.
معماری
مناره جام استوانهای است بر پایهای 8 ضلعی با قطر 9 متر. در اطراف برج جام آثار و خرابههایی نظامی، یک کاخ، کوزههای سفالین و یک گورستان یافت شده است.
بخش پائینی برج قطر بیشتری دارد و هرچه مناره بلندتر میشود باریک و باریکتر میگردد، روی بدنهی این مناره مثل کتیبه متن هایی به زبان عربی نوشتهشده است.
همچنین بخوانید:
بازارهای مسکو ؛ زیبا اما گران!
جاهای دیدنی باتومی ؛ بهشت باغها و پارکهای افسونگر
جاهای دیدنی کازان ؛ شهر تضادهای دلنشین
کلیسای سنت باسیل ، توت فرنگی مسکو!
برج پیزا ، مشهورترین کج دنیا!